یوگا و علم روز

موج جدیدی برای مطالعه علمی تاثیر یوگا بر سلامتی و پیشگیری از بیماری ها، در دهه ۱۹۶۰ اروپا و آمریکا را فرا گرفت و موجب شد که پزشکان و متخصصان علوم مختلف به تحقیق در مورد تکنیک های بدنی، تنفسی و تمرکزی این ورزش  بپردازند .تحقیقات جدید عملکرد یوگا را در ابعاد مختلف تایید می‌کند، در اینجا برخی از تاثیرات تمرین های سلامتی بخش آساناها (وضعیتهای یوگا) پرانایاما (تکنیک های تنفسی )و تمرکزی اشاره می‌شود. با سایت راه رشد همراه باشید.

افزایش انعطاف پذیری:

انجام دادن تمرین های بدنی یوگا میزان انعطاف پذیری عضله ها و مفصل ها را بالا برده و باعث تقویت ماهیچه ها می شود. این حرکات با ظرافت همه ماهیچه ها و مفاصل را درگیر کرده و آنها را قوی میکند حرکات خم به عقب، خم به طرفین و معکوس باعث می‌شود که عضله ها ،ماهیچه ها و مفصل هایی که در فعالیت‌های روزمره کمتر به کار گرفته می‌شوند و فقر حرکتی بیشتری در آنها مشاهده می‌شود نیز منعطف شوند.

تقویت عضله ها:

بسیاری از بیماری‌ها از جمله آرتروز ،کمر درد و کم شدن توان حرکتی ،به خصوص در زمان پیری ناشی از تحلیل یافتن عضله هاست حرکت های یوگا به نحو چشمگیری باعث قدرت بخشیدن به عضله ها شده و تعادل فرد را نیز افزایش می دهد.

بهبود دستگاه ایمنی:

بسیاری از تمرین های یوگا باعث تقویت دستگاه ایمنی می شود و مدارک علمی بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد افرادی که تمرینهای یوگا را به طور مرتب انجام می دهند نسبت به سایرین از آستانه تحریک پذیری بالاتری برخوردارند.

خوش اندامی و تناسب اندام:

همانطور که می دانید بسیاری از مشکلات و دردهای ناحیه گردن، کمر و زانو ها ناشی از وضعیت نامناسب بدنی و غلط ایستادن است یوگا نحوه درست ایستادن و درست راه رفتن را به شما می آموزد .حرکتهای خم به جلو ،خم به عقب و تعادل یوگا باعث تقویت عضله های شکم و از بین رفتن گودی کمر میشود. تحقیقات دکتر دبورا کادو بر روی ۱۱۳ هزار سالمند با قوز پشت و پای پرانتزی طی ۴ سال ثابت کرد که عدم ایستادن صحیح در جوانی عامل بسیاری از بیماری ها در زمان پیری و حتی کاهش طول عمر است و نتیجه گرفت حرکات تعادلی یوگا مانند حرکت ساده درخت (وریکش آسانا) نیز می‌تواند در در رفع بسیاری از دردهای ناحیه سر، گردن و ستون فقرات و زانو ها موثر باشد.

بهبود و افزایش توان ریه ها:

یوگا از دو طریق آموزش ایستادن صحیح و تنفس درست، عملکرد ریه‌ها را بهبود می‌بخشد افراد با پشت خمیده حجم کمتری اکسیژن دریافت می کند با آموزش ایستادن صحیح ناحیه دنده های پایینی باز شده هوای بیشتری به ریه وارد می‌شود و میزان اکسیژن رسانی به بافت ها افزایش می یابد به مرور حجم اکسیژن دریافتی بیشتر و تنفس آرام تر می شود و در نتیجه موجب آرام شدن سیستم عصبی و دستگاه گردش خون نیز می شود.

افزایش سلامت مفاصل:

همانطور که می‌دانید نقش غضروف در بین مفاصل مانند نقش سپر ماشین به عنوان ضربه‌گیر است و به استخوان ها این امکان را می دهد تا بهتر روی هم بلغزند.آساناهای یوگا با افزایش دامنه حرکت به بهبود و همترازی استخوان‌ها کمک کرده و به نحو چشمگیری از فرسایش زودرس مایع بین مفصلی و مفاصل جلوگیری می‌کند .همچنین غضروف هایی که دیسک‌های بین مهره‌ای را تشکیل می‌دهند از ذخیره خونی مستقلی برخوردار نیستند و به حرکت نیاز دارند آساناهای متعادل کننده مانند گروه خم به جلو ،خم به عقب و پیچ میزان خون رسانی را به این مناطق افزایش داده و از فساد آنها جلوگیری می‌کنند.

بهبود گردش خون سیاهرگی و لنف:

وضعیت های معکو س خون سیاهرگی را از پاها و لگن به سمت قلب هدایت می کند این امر باعث برگشت خون به مرکز، از بین بردن مشکلات واریس و ورم مچ پاها می شود .علاوه بر این سیستم لنفاوی را که یک مایع سیال غنی از لنفوسیت ها ست و کارش خارج کردن مواد زائد ناشی از عملکرد بافت سلولی است بهبود می بخشد.

تقویت استخوان ها:

اکثر آساناهای یوگا در تقویت استخوان ها بسیار موثرند همچنین با کمک به افزایش تراکم استخوان ها باعث پیشگیری از پوکی استخوان می شوند.

همان طور که می دانید ترشح اضافی هورمون کورتیزول( هورمون استرس) موجب کاهش تشکیل بافت استخوانی می‌شود و در نتیجه احتمال شکستگی استخوان‌ها افزایش می‌یابد .تحقیقات انجام شده در زمینه کاربرد تمرین های یوگا در پایین آوردن سطح هورمون کورتیزول ثابت می‌کند که انجام دادن مرتب تمرین های یوگا سطح کورتیزول را در خون پایین آورده و باعث استحکام بیشتر استخوان ها می شود به ویژه در جلوگیری و درمان پوکی استخوان زنان یائسه بسیار موثر است .

بهبود دستگاه قلب و عروق:

تحقیقات نشان داده است که تمرین های یوگا در پیشگیری و درمان بیماری‌های قلبی و افسردگی بعد از عمل قلب بسیار موثر است تمرین های یوگا میتواند ضربان قلب را به نحو چشمگیری کاهش داده و باعث افزایش قابلیت پمپاژ قلب شود.

افزایش آگاهی بر بدن:

تبدیل های منظم یوگا ، درک و شناخت از بدن را افزایش می دهد. آگاهی یوگایی برای تمرین کننده ی یوگا امکان ارتباط بهتر با بدن را ایجاد می کند یعنی می توانید احساسات واکنشی استرس‌های خود را کنترل کنید.بسیاری از مردم آرزو دارند مانند سوامی راما کنترل فوق العاده بر بدنشان داشته باشند،اما شما میتوانید با تکنیک های ساده یوگا بر فشار خون خود مسلط شوید یا باتکنیک های آرام سازی (شاوآسانا)به جنگ بی خوابی بروید؛مثلا آگاهی از خشکی گردنتان شما را به سوی تمرین های کششی ساده هدایت می کند یا باعث می شود تا احساسات استرس زا را کنترل کنید.در تمرین های یوگا درک درست از بدن و آگاهی از عملکرد آن ، محور تمام فعالیت‌هاست.

کاهش وزن:

یوگا با افزایش آگاهی بر بدن،هوشیاری فرد را به هنگام خوردن بالا میبرد،در نتیجه کنترل فرد را نسبت به خوردن افزایش میدهد.تحقیقات نشان می‌دهد،افرادچاقی که به طور مرتب ورزش یوگا انجام داده اند با افزایش سوخت کالری ، به نحو چشمگیری وزن کم کرده اند؛علاوه بر کاهش وزن،کاهش محسوسی در بافت چربی پشت بازوها ، زیر استخوان کتف و قسمت های مختلف بدن را نیز نشان داده اند‌.

تمدد اعصاب:

کاهش استرس یکی از مهم ترین دستاوردهای تمرین های یوگا برای کنشگر یوگاست.تعادل بین سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک از نتایج دیگر انجام دادن منظم تمرین های ورزش یوگاست.اعصاب سمپاتیک در شرایط اضطراری فعال می‌شود و موجب هیجان میگردد،ولی سیستم پاراسمپاتیک بدن را آرام می‌کند و باعث کاهش سطح تنفس،ضربان قلب و فشار خون شده،و جریان خون را به ارگان های داخلی مثل روده ها و دستگاه تناسلی افزایش میدهد.

بهبود عملکرد مغز:

یوگا هماهنگی بین نیمکره چپ و راست مغز،زمان پاسخ به محرک ها،حافظه و سایر مقیاس های موثر بر عملکرد مغزی را بهبود می‌بخشد.یوگا راههای جدید تسلط بر بدن را به شما می آموزد و هماهنگی بین اعمال مختلف بدن را به طور همزمان به ارمغان می‌آورد.یوگا با تکنیک های بدنی ،تنفسی،تصویرسازی،کنترل حواس و تمرکزی باعث ساخت سیناپس های جدیدی شده و در نتیجه امکان یادگیری مطالب جدید را در سنین بالاتر فراهم کرده و حافظ عملکرد مغز می شود.

همچنین با تحقیقات و آزمایش های وسیع که دکتر ریچارد دیویدسون با دستگاه ام آر آی (نوع پیشرفته اسکن مغز )بر نیمکره چپ مغز کنشگران یوگا انجام داد، دریافت قسمت کورتکس جلوی سمت چپ مغز این اشخاص فعال تر از افرادی است که به تمرین های یوگا نمی‌پردازند .

دکتر دیویدسون نتیجه گرفت که افزایش عملکرد سمت چپ مغز موجب افزایش ایمنی، انعطاف پذیری بیشتر در دیدگاه ها ،و خلق و خوی بهتر و افزایش آستانه تحریک پذیری تامین کنندگان یوگا می شود.

افزایش سطح سروتونین در مغز:

در دانشگاه بنارس تحقیقی بر تاثیر یوگا بر افسردگی، بر روی دو گروه از بیمارانی که دچار افسردگی بودند، طی ۶ ماه انجام شد .محققان دریافتند که سطح ناقل های شیمیایی سروتونین ،کورتیزول و مونوآمین اکسیداز در گروهی که به تمرین های بدنی، تنفسی و تمرکزی یوگا پرداختند ،نسبت به گروهی که با دارو تحت معالجه بودند ،افزایش بیشتری نشان می دهد. در نتیجه خلق و خوی تمرین کنندگان یوگا بهتر از گروه دیگر بوده و میزان افسردگی ایشان نیز کاهش چشمگیری داشته است.

پایین آوردن سطح کورتیزول:

هورمون کورتیزول در پاسخ به یک بحران حال از غدد فوق کلیوی ترشح می‌شود .سطح کورتیزول افرادی که به طور دائم در معرض استرس هستند بسیار بالاست. یوگا میزان کورتیزول خون تمرین کنندگان را کاهش می‌دهد. مقدار بالای کورتیزول به صورت طولانی مدت می تواند اثرات مضری در سیستم ایمنی افزایش وزن بدن و تخریب حافظه داشته باشد.

یوگا و قند خون:

افراد دیابتی می توانند با تمرین های یوگا مقدار قند خون را کاهش دهند .همچنین یوگا با پایین آوردن سطح کورتیزول و آدرنالین افراد مبتلا به بیماری قند باعث کاهش سطح هموگلوبین AL1، یک واحد اندازه گیری کنترل دوره بلندتر قند خون است، نیز می‌شود. آزمایش ها نشان داده است که یوگا می تواند در پایین آوردن میزان قند خون در هنگام کاهش وزن و حساسیت به تاثیر انسولین نیز موثر باشد.

یوگا و کاهش کلسترول:

یوگا در پایین آوردن چربی خون، یعنی LDL یا کلسترول بد و تری گلیسرید،بسیار موثر است. تمرین های یوگا در کاهش وزن و در نتیجه، کاهش سطح

تری گلیسیرید و بالا رفتن کلسترول خوب یا HDL موثر است افزایش HDL کمک می کند تا با از بین بردن چربی های داخل رگ ها ،باعث حفاظت از بدن در برابر حمله قلبی شود.

یوگا و فشار خون:

آسانا ها و تمرین های آرام سازی در کاهش وزن و در نتیجه، کاهش فشار خون بسیار موثر است. فشار خون بالا باعث لخته شدن خون، حمله‌های قلبی و حتی از کار افتادن کلیه ها میشود .یوگا با کاهش تراکم پلاکت های چربی خون از لخته شدن خون در رگ ها جلوگیری می کند و با پایین آوردن سطح فیبرینوژن باعث رقیق تر شدن خون میشود.

بهبود عملکرد روده ها:

حرکات خم به جلوی ورزش یوگا از طریق فشار روی روده های بزرگ و کمک به حرکت مدفوع در روده بزرگ باعث کاهش یبوست می شود. همچنین استرس یکی از بزرگترین عوامل شناخته شده در ایجاد مشکلات روده ای از زخم تا سندروم روده تحریک پذیر ،یبوست و اسهال است و یوگا برای رفع این مشکل بسیار مفید است.

رهایی از انقباض های شرطی شدگی:

بسیاری از ما دچار انقباض های مزمن در ناحیه گردن، پشت ،بازوها، صورت و مچ دست هستیم. به صورت ناخودآگاه به هنگام نوشتن با خودکار روی کاغذ فشار وارد می آوریم یا ناخواسته به گوشی تلفن و فرمان اتومبیل محکم میچسبیم. این تنش‌ها به صورت ناخودآگاه در این نواحی و بر اثر عدم آگاهی بر عضله ها به وجود می‌آید. یوگا با افزایش آگاهی فرد نسبت به بدن، در قسمت هایی که به طور ناخودآگاه منقبض می‌شوند ،وانهادگی ایجاد می‌کند .حتی آساناهای یوگا عضله‌های چهار سر ران و عضله ذوزنقه ای را به طور گسترده تحت تاثیر قرار داده و باعث انعطاف پذیری آن می‌شود.

یوگا و ارتقای شخصیت:

تحقیقات متعدد نشان می‌دهد که یوگا با ایجاد روحیه بهتر در کنشگران ،کاهش میزان عصبانیت ،ایجاد حس اعتماد به نفس ،بهبود روابط با دیگران و بهبود خلق و خو، باعث بهبود روابط اجتماعی و توسعه روابط افراد می‌شود .همچنین آموزه های یوگا شیوه زندگی و نوع نگرش فرد به زندگی را تغییر میدهد و باعث ارتقای کیفی وی در زندگی می شود. شواهدی موجود است که نشان می‌دهد تکنیک های یوگا فرد را به سمت استفاده از سرگرمی های سالم تر و تغذیه بهتر سوق می‌دهد. آموزش‌های یوگا با پرورش حس بخشش ،نو دوستی، قدردانی، کمک به دیگران بدون چشم داشت پاداش، شخصیت را ارتقا داده و شناخت فرد را نسبت به خویش افزایش می‌دهد.

منبع مقاله کتاب یوگا و کمر درد

نویسنده:تیموتی مک کال

دکتر مهدی اشرف زاده مدرس یوگا | مسیر رشد